Rau câu thì có mặt ở khắp các vùng biển tại Quảng Trị từ rất lâu rồi, không ai còn nhớ từ lúc nào trên bàn ăn của người miền biển Quảng Trị có món rau câu, thế nhưng mỗi khi nhắc đến bánh đúc rau câu, bất cứ ai cũng sẽ nhớ ngay tới địa danh Cửa Tùng – huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Bởi lẽ, cái vị đậm đà, mặn mòi đặc trưng của biển cả từ mỗi miếng bánh đúc rau câu, không nơi nào có được.
Bánh đúc rau câu Cửa Tùng (Nguồn Internet)
Cây rau câu Quảng Trị có thân màu nâu, cành cây nhỏ và lá rất mỏng manh. Mùa hè là lúc nở rộ của loại thực vật này và người miền biển phải đợi nước thủy triều rút xuống mới hái chúng được. Rau câu nguyên thủy đã có vị ngọt và mùi thơm thanh tự nhiên nên khi chế biến món bánh đúc, người dân Cửa Tùng không cần phải thêm thắt nhiều gia vị. Chỉ cần sau khi hái về, rửa rau cho thật sạch và lọc hết cát bẩn thật nhiều thật nhiều lần, bởi lẽ chỉ cần 1 hạt cát lẫn vào rau câu, sẽ làm hương vị của món ăn này kém đi rất nhiều. Rau câu được nấu cũng đơn giản, chỉ cần ninh nhừ trong nước sôi với lửa liu riu để tạo nên một hỗn hợp có màu xanh đậm và cô đặc.
Nghe có vẻ đơn giản nhưng để có 1 nồi canh rau câu đậm vị, người nấu phải canh tỷ lệ nước và rau cho thật chuẩn để bánh có độ dẻo mịn và sánh đặc hợp lý. Thông thường thì một cân rau câu sẽ tương ứng với nửa lít nước. Đặc biệt là trong quá trình nấu thì người nấu phải vớt bọt thật sạch không thì bánh sẽ nổi bong bóng trông không đẹp mắt.
Du khách gần xa có dịp ghé thăm chợ cá Cửa Tùng thì sẽ thấy bánh rau câu được đổ trong khuôn lá, úp lại với nhau. Cũng nhờ lá bai với một mặt màu xanh, một mặt trắng sữa góp phần tô điểm cho chiếc bánh thêm đẹp và thơm thoảng mùi hương tự nhiên. Mỗi chiếc bánh đúc là sự hoàn trộn 1 chút của biển là rau câu và 1 chút của đất liền là lá bai, thế nên nhìn mỗi miếng rau câu mới thân thiện và bình dị đến lạ kỳ.
Không phải chỉ có miền đất Quảng Trị mới có món bánh đúc rau câu, khắp nơi trên dải đất Việt Nam, nơi nào có biển là sẽ có những món ăn từ mẹ biển bao la. Thế nhưng điểm đặc biệt khiến người ta nhớ mãi khi thưởng thức món bánh đúc rau câu Quảng Trị này chính là nguyên liệu ăn kèm. Cứ ngỡ bánh ngọt hay rau câu như này sẽ ăn cùng nước dừa, còn không thì cứ ăn chay nhưng người Quảng Trị lại kết hợp với ruốc. Đâm mấy trái ớt mọi với múi tỏi, bỏ ruốc vào và vắt thêm chanh, ấy thế mà ra một chén nước chấm ngon "đáo để".
Rau câu đã được tạo hình theo hình chiếc lá bai, bày ra trên mẹt trông bắt mắt, người ăn chỉ cần dùng tay gỡ lớp lá bai, cắt bánh thành miếng vừa miệng rồi quệt đều trong ruốc, mọi hương vị tuy đơn giản nhưng lại bung tỏa không ngờ. Rau câu dai giòn, mang cái ngòn ngọt đặc trưng của rong biển lại còn "đắm chìm" trong mùi thơm nồng của ruốc, cay the của tỏi ớt và đọng lại ở cổ họng cái man mát thanh thanh lạ lẫm. Bởi thế mà nếu ai nghiện món bánh đúc rau câu Quảng Trị, phải ăn mỗi lần từ 2 – 3 chiếc bánh đúc rau câu mới hết thòm thèm. Ai thích ăn ngọt thì cũng có thể ăn với chút đường, nhưng dường như tỷ lệ người chọn ăn với ruốc chiếm phần lớn bởi vị đậm đà ruốc biển quê hương lúc nào cũng được lòng người dân nơi này.
Những chiếc bánh rau câu không chỉ là đặc trưng ẩm thực miền biển Quảng Trị mà còn là thức quà quý giá được người dân gìn giữ qua nhiều năm. Đơn giản, mộc mạc, bình dị là thế nhưng dường như mỗi ai được có cơ hội nếm thử, đều không thể quên được hương vị đặc trưng, vị mặn mòi của biển Quảng Trị. Cái thanh mát hòa hợp trong chút mặn nồng của món ăn như là biểu trưng cho tấm lòng hồn hậu, chất phác của người dân vùng biển nơi này.
Cổng thông tin Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Quảng Trị
