Nhắc đến ẩm thực Hải Lăng, nhiều người sẽ nhớ ngay tới những món ngon như bánh ướt Phương Lang, cháo bột Hải Lăng, rồi mắm đam Trà Trì. Thế nhưng thật là thiếu sót khi đến Hải Lăng mà lại không thưởng thức món canh ám làng Lam của làng Lam Thủy - một trong những đặc sản của vùng đất này.
Làng Lam Thủy thuộc xã Hải Vĩnh (nay là xã Hải Hưng), huyện Hải Lăng tỉnh Quảng Trị vốn nức tiếng gần xa với món ăn gắn liền với nhiều thế hệ của làng và cũng khiến du khách không giấu hỏi tò mò về cái tên nghe rất lạ: canh ám làng Lam. Với người dân làng Lam Thủy, món canh Ám là một món ăn hằng ngày, món ăn dân dã này đã đi vào ký ức của biết bao người, bởi canh Ám là một nỗi nhớ, một đặc sản mà chỉ có ở vùng quê bình yên này có. Vì thế dù đi đâu xa, chỉ cần trở về và thưởng thức canh ám trong tiết trời se lạnh, là đã cảm thấy ấm áp, thư thái từ tận trong tâm hồn, bởi vì: chúng ta đã về nhà rồi.
Những nguyên liệu để nấu món canh Ám làng Lam
Để làm được món canh ăn đậm đà, ngon ngọt và có hương vị đặc trưng, món canh Ám làng Lam nhất định phải được nấu từ 2 loại thực phẩm chính đó là: cá tràu đồng và rau sôông, thiếu một trong hai thứ hoặc bị thay thế bởi loại thực phẩm khác, hương vị canh ám sẽ khác ngay, không còn chuẩn vị canh ám làng Lam. Cá tràu đồng được chọn phải là loại cá còn tươi sống, nếu cá có trứng là càng tuyệt vời, cá được làm sạch, thái từng lát rồi ướp với ném hạt đã được giã nhỏ, dầu ăn, ớt bột, muối, bột ngọt, một ít tiêu và đường. Đun với lửa nhỏ để cá thấm đều gia vị là được.
Riêng rau sôông dùng trong món canh ám cũng là nguyên liệu nghe lạ với nhiều người. Đây là một loại rau dại, có gai như hoa hồng, lá xòe hình bàn tay, có hoa vàng và cả cây có vị chua, nên thường được gọi rau chua. Chọn rau để nấu canh phải chọn loại rau tươi, vừa hái trên cây xuống, rửa sạch. Rau nấu canh ở món canh ám phải gồm cả lá, cọng và thân non của cây, nếu chỉ lấy phần lá nấu canh thì hương vị sẽ không còn được đậm. Cọng và thân cây có thể cắt làm từng đoạn hoặc cuộn tròn rồi cho vào soong đổ nước vào rồi đun lửa. Khi nước sôi một hồi, vớt cọng và thân cây ra để tránh mắc xương và làm nồi canh không còn đẹp, rồi sau đó cho lá rau rồi cho cá lóc đã được um vào nồi. Tiếp tục đun cho nồi canh vừa sôi là được.
Canh Ám rau sôông nấu cá lóc có vị béo của cá, vị chua nhạt hơi chan chát của loại rau sôông. Một bát canh ám làng Lam chuẩn sẽ có trứng cá lóc được phi gia vị sẽ nỗi trên mặt nồi, lấp lánh vàng đỏ trong rất hấp dẫn. Trong khi đó thì nước canh sẻ trong vắt, có thể nhìn được những lát cá chìm dưới đáy nồi.
Chỉ cần một chén cơm nóng chan nước canh ám rồi xì xụp húp đã ngon lắm rồi. Tuy nhiên, để món ăn hợp khẩu vị hơn nữa thì thường được người dân nơi đây chuẩn bị rau sống gồm nhiều loại như cải non, rau chuối thái mỏng, bắp chuối, ... Khi chan canh lên chén cho thêm những cọng rau sống này vào, vị ngon lan tỏa sẽ rất khó quên.
Cùng với cháo bột Kẻ Diên, bánh ướt Phương Lang, mắm đam Trà Trì, thì Canh ám làng Lam luôn là một trong những đặc sản ẩm thực của Quảng Trị, để ai là người Hải Lăng hay bất cứ vùng nào dù đi đâu xa, cũng luôn nhớ về.
Cổng thông tin Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Quảng Trị
