Kham phá kỳ bí Động A PÔ LY HÔNG

     Tương truyền rằng, cách đây khoảng 500 năm, một dòng tộc thuộc dòng họ Vỗ Lênh phát hiện ra hang động Ly Hông và một trăm năm sau, ông Vỗ Pờ Le phát hiện ra hang động thứ hai. Người ta gọi là động Pờ Le. Hai hang động này nối với nhau tạo thành quần thể gọi là quần thể động A Pô Ly Hông. A Pô Ly Hông có hai cửa chính: Một cửa phía Đông và một cửa phía Tây trải dài 2 km dưới lòng đất.

     Nơi đây là mãnh đất chiến trường xưa, là hầm bí mật chứa lương thực, đạn dược, phục vụ sư đoàn Ngự Bình, tạo nên chiến thắng đồi Ka Va, Cô Ka Lư lịch sử. Đặc biệt là nơi cứ ngụ của của đồng bào 3 xã: Hải Phúc, A Ngo, Tà Rụt vào những năm 1967 đến năm 1972 và 12 người con được sinh ra từ động này.

     Dọc theo suối A Sau cách Bản A Pul 6 km, ta bắt giặp động Ly Hông. Cảnh núi non sông nước càng thêm quyến rũ, thiên nhiên hùng vĩ với muôn vàn hình ảnh kỳ thú khiêu gợi trí tưởng tượng của mỗi người. Cửa động rộng 2m, cao 4m. Từ cửa động vào sâu 300m, ta bắt gặp những một dãy thành nhũ từ trên vòm trời  buông xuống như những cây đèn lòng dẫn vào ngôi biệt thự kỳ ảo và lung linh. Từ đây, lòng động không còn một chút ánh sáng thiên nhiên nào nữa. Soi đèn nhìn vào vách đá, chúng ta sẽ sững sờ bởi những hàng cột đá tuyệt đẹp chen chúc nép mình vào nhau. Đi khoảng 700m, ta bắt giặp một sân khấu đã thường xuyên diễn ra những hoạt động luyện tập và biểu diễn văn nghệ phục vụ cho chiến trường, phục vụ  bà con vào những năm 1967 - 1968 - 1969, những năm tháng gian khổ ác liệt của cuộc chiến chống giặc mỹ xâm lược.
     Dọc động Pờ Le chừng 300m, ta vượt qua 9 tháp nhủ, sau đó bắt giặp hồ Âm Ty nước xanh ngắt sâu thảm xuống lòng đất, khoảng chừng 200m nữa, ta bắt giặp đường lên “thiên đàng”, dưới ánh nắng mặt trời xuyên qua kẻ lá, động Lê Hông lộng lẫy như một thiên đường, trùng trùng, điệp điệp, muôn màu, muôn vẽ, tùy theo sự cảm nhận và tưởng tượng của mỗi con người. Nàng tiên dương trần, chàng bụt, chúa tể sơn lâm, gấu bắc cực, chim cách cụt, những con người chinh phục động vật hoang dã... Những đàn cá nô đùa trong tiếng nước tí tách xen lẫn tiếng Dơi chao cánh.
     Đến với động Ly Hông, bạn sẽ thấy thoải mái khi hòa mình vài thiên nhiên tinh khiết được chứng kiến những truyền thống văn hóa độc đáo của đồng bào Pa Cô, Vân Kiều và được thăm mãnh đất chiến trường xưa cũng như sự kỳ bí về hang động A Pô Ly Hông./.

(Hoạt động văn hóa của đồng bào nơi đây)