Những hiện vật được trưng bày tại sân bay Tà Cơn - Ảnh Phan Hoài An
Sân bay Tà Cơn thuộc xã Tân Hợp, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị cách cửa khẩu Lao Bảo khoảng 20km và cách TP.Đông Hà khoảng 65km. Đây là điểm dừng chân quen thuộc với du khách trong và ngoài nước trên hành trình khám phá “tour DMZ” (du lịch vùng phi quân sự). Sân bay Tà Cơn là tên gọi để chỉ một cụm cứ điểm quân sự chiến lược của quân đội Mỹ trong những năm 1966-1968, được xác định là trung tâm nên Mỹ xây dựng một tập đoàn phòng ngự và kiên cố nhất ở vùng địa đầu miền Nam Việt Nam gồm các cứ điểm: Làng Vây – khu quân sự Hướng Hóa – cụm cứ điểm phòng ngự sân bay Tà Cơn. Cụm cứ điểm tại sân bay Tà Cơn được coi là cái lõi, là khu vực trung tâm nên được xây dựng rất quy mô chạy dài 2 km, rộng 1 km, gồm nhiều tiểu cứ điểm với nhiều công sự kiên cố, dày đặc và một sân bay cỡ lớn làm nơi cất, hạ cánh cho các loại máy bay chuyên vận tải quân sự hạng nặng như C130 – C123, máy bay trực thăng chở quân và trực các loại thăng vũ trang.
Sân bay có diện tích rộng khoảng 10.000 mét vuông, nằm giữa căn cứ điểm Khe Sanh với một đường băng trải dài dùng cho việc vận chuyển trong chiến tranh. Bên trong có trụ sở chỉ huy, đài chỉ huy, đài liên lạc,...cùng nhiều hệ thống phòng ngự dày đặc. Với cách xây dựng, bố trí và vị trí chắc chắn như vậy, sân bay Tà Cơn là địa điểm quan trọng bậc nhất của tập đoàn cứ điểm Khe Sanh, được quân đội Mỹ xem như một pháo đài bất khả chiến bại.
Trạm chỉ huy tại sân bay Tà Cơn - Ảnh Phan Hoài An
Sân bay Tà Cơn được quân đội Mỹ sử dụng như một bàn đạp cho các cuộc hành quân trên không, các máy bay trinh sát kiểm tra, tìm và diệt bộ đội chủ lực của QĐND Việt Nam, chỉ điểm cho nhiều họat động đánh phá, ngăn chặn và cắt đứt các tuyến đường Hồ Chí Minh. Toàn bộ sân bay Tà Cơn giống như một lòng chảo với bốn bề là núi non, những điểm đặt hệ thống hỏa lực lý tưởng, cách với con đường 9 huyết mạch chưa đầy 3km. Nhưng trước sức mạnh của 4 cuộc tiến công giải phóng Khe Sanh của Quân đội Nhân dân Việt Nam từ tháng 2 – 6/1968, nơi đây đã trở thành chiếc ghế điện đối với liên quân của đối phương. Ngày 26/6/1968, quân đội Mỹ buộc phải mở đường máu để rút khỏi Khe Sanh – Tà Cơn. Hiện nay, Khu di tích còn khá đơn sơ với 5 chiếc máy bay (các loại C130 – UH-1 – CH-47…), 3 chiếc xe tăng được trưng bày trong khu di tích và vẫn còn khá nguyên vẹn. Đây là những chiếc máy bay, xe tăng mà quân đội Mỹ đã từng dùng tham chiến tại chiến trường Khe Sanh – Tà Cơn cách đây hơn 40 năm về trước.
Những chiếc xe tăng còn sót lại tại sân bay Tà Cơn - Ảnh Phan Hoài An
Ngày nay, bên trong khu di tích sân bay Tà Cơn được xây dựng một nhà bảo tàng về đường 9 – Khe Sanh trưng bày những hình ảnh, vũ khí của lính Mỹ, lính quân đội chế độ cũ và quân giải phóng. Một bia đá tạc ghi những chiến công lịch sử được dựng sau hàng chục loại bom mà quân đội Mỹ đã từng ném xuống miền tây Quảng Trị trong những năm 1965 – 1972. Chính vì thế, ngày 12/12/1986, di tích lịch sử sân bay Tà Cơn đã được Bộ VHTT xếp hạng Di tích quốc gia theo Quyết định số 236/QĐ – BVHTT.
Bảo tàng chiến thắng đường 9 Khe Sanh – Nơi trưng bày những hình ảnh, vũ khí của lính Mỹ, lính quân đội chế độ cũ và quân giải phóng - Ảnh Phan Hoài An
Di tích lịch sử sân bay Tà Cơn là một điểm đến khó có thể bỏ qua trong tuyến du lịch DMZ – hoài niệm chiến trường xưa và đồng đội. Du khách khi đến với địa điểm du lịch này ngoài được tìm hiểu kiến thức lịch sử, còn được trải nghiệm những cung đường tuyệt đẹp trên tuyến đường 9 bạt ngàn đồi chè, cà phê… Kế đến là những điểm du lịch lân cận nổi tiếng như Khe Sanh, tham quan vườn hoa hướng dương trên đèo Sa Mù, cùng du lịch khám phá thác Tà Puồng hay cửa khẩu Lao Bảo hứa hẹn sẽ mang đến nhiều điều thú vị./.
Cổng thông tin Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Quảng Trị
