- Có nấm mối mạ rửa, cất trong tủ lạnh, sáng mai tụi bây lấy nấu cháo ăn sáng nghe…!
Ủa! Có nấm mối rồi sao? Vậy là lại đến mùa, khi những cái mưa cuối thu và đầu đông đua nhau rả rích, là lại đến mùa nấm mối hối hả mọc lên.
Nấm mối hay được nhiều người ví như "lộc rừng" ban tặng (Ảnh: Nhật Lượng)
Nấm mối, không phải ở đâu cũng mọc, cũng không phải mùa nào cũng có. Vườn nhà tôi và vườn mợ hàng xóm trên cùng một dải đất, chỉ cách cái hàng rào thôi mà cứ đến mùa này nhà tôi ăn nấm mối không hết, còn nhà bà mợ thì chẳng thể tìm đâu dẫu một tai nấm nhỏ. Và cứ đến mùa đông mưa tầm tã, thì y như rằng bạt ngàn nấm mẹ nấm con, mọc lên từng khoảnh, cứ như du kích sẵn sàng xuất trận. Thế mới biết nấm mối kén đất kén mùa.
Nấm mối hữu duyên, phải là người có duyên với nấm mối mới dễ dàng gặp được, bằng không có mỏi mắt lục tìm cũng chẳng mảy may. Nhớ hôm xưa, mạ bảo tôi ra sau vườn tìm nấm, tôi hí hửng đi lùng sục, tìm cho hoa cả mắt, lật từng cọng cỏ lá rau cũng chẳng thấy đâu. Mạ lại bảo thằng em rể của tôi ra tìm, khi trở vào chỉ là cái ngảo không. Mạ tôi cười vì biết được nấm mối phải gặp người có duyên, liền xách ngảo ra sau hè, chưa đầy mươi phút đã mang vào đầy cái ngảo những nấm bé nấm lớn.
Những cây nấm mối chen nhau mọc sau vườn nhà tôi (Ảnh: Nhật Lượng)
Nấm mối hái vào có thể chế biến được rất nhiều món ngon. Hương vị thấm mùi đất sau mưa, ngai ngái mà ấm nồng. Đợi mạ rửa sạch, tôi vơ lấy một phần ba, ướp tí muối, nước mắm, ruốc, dầu ăn. Lúc này lại đúng mùa nén cây, tôi nhổ vào rửa sạch, cắt cái gốc và ướp chung với nấm mối, lại thêm một tí nghệ cho thêm phần hấp dẫn.
Lại nói, mưa móc làm cho cây cối xanh tươi, rau cỏ có cơ hội nảy nở. Sau vườn nhà, mạ trồng ít rau khoai lang, đến đợt mưa này, lại mập mạp non nớt. Tôi nhanh chân bước ra vườn khoai lang, tự do chọn cho mình những lá và ngọn mọng nước, ít bị sâu ăn nhất, chưa đầy vài phút đã đầy một ngảo xanh tươi. Mang vào rửa sạch, để ráo thảnh thơi. Bật lửa lên khi mọi thứ đã sẵn sàng, cho chảo lên bếp, đun nóng rồi đổ một thìa dầu ăn cho sôi lèo xèo, tôi cho nấm mối ướp sẵn vào đảo đều khoảng một phút. Đợi mùi thơm nức mũi lại cho rau khoai vào đảo nhanh tay, chưa đầy hai phút nữa đã có thể tắt bếp, vớt ra dĩa cho bữa trưa thêm ngọt ngào.
Thử hỏi nơi ồn ào phố hội hay nơi cõi giàu sang nào có cơ hội tận hưởng hương nồng nàn của đất sau mưa, vị ngọt ngào của mẹ thiên nhiên ban cho như vậy? Bữa trưa hôm ấy chỉ có món nấm mối xào rau lang và thêm món canh mùng tơi đã khiến cho cả gia đình như được nếm trải hương vị nhân gian, nhẹ nhàng mà nồng ấm.
Nấm mối, ngoài việc xào với rau, có thể nấu canh rau khoai lang, xào thịt ba chỉ và không thể bỏ qua bữa cháo ngọt ngào thanh đạm.
Thu hoạch nấm mối (Ảnh: Nhật Lượng)
Buổi sớm, khi vợ và các con còn say giấc quê, tôi nhẹ nhàng hít thở khí trời ban mai. Hít thật sâu kẻo tham lam sợ người ta giành hít hết mùi hương vương vấn cỏ hoa, hoa nhài, hoa mai vạn thọ, bạch thiên hương trắng muốt vườn đông như tấm lòng người quê bình dị. Đốt chút trầm hương, ngồi xếp bằng ngay ngắn, mắt nhìn mũi, mũi nhìn tâm, điều khiển hơi thở để trở về với bản chất, tu dưỡng chút tâm muộn, bắc chút cầu duyên đến bến bờ an lạc.
Khi thiền định xong là đến lúc nổi lửa, bắc nồi nấu cháo nấm mối mà mạ rửa cho từ chiều qua. Nấm mối ướp gia vị nhẹ nhàng với chút dầu ăn, ruốc, nước mắm, muối, bột nghệ và gốc nén cây. Đợi khi cháo tuế hết hạt gạo và có sự liên kết sền sệt trong nước cháo, cho nấm mối vào, đợi khoảng hai phút, nếm thử mặn nhạt để kịp thời điều chỉnh, lại cho lá nén cắt mịn vào, khuấy đều và tắt bếp. Chỉ vậy thôi, cả nhà đã có một bữa sáng thanh đạm mà đầy dinh dưỡng.
Cuộc đời xô bồ, nhiều người bươn chải ra thành phố tìm kiếm tiền bạc, chỉ mong sao khi về quê có ngựa xe rực rỡ, áo quần bảnh bao. Nhưng có mấy ai nhận ra được hương vị quê hương nồng hậu ngọt ngào mà khu vườn nhỏ ở quê nhà đặc ân ban phát cho mỗi một chúng ta.
(Quảng Trị, 06/11/2019)
Cổng thông tin Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Quảng Trị
