30 năm tìm lại thương hiệu gạo Quảng Trị

Ngược dòng lịch sử

Quảng Trị được mệnh danh là vùng đất “trấn biên” là “phên dậu”, là cửa ngõ vào Nam ra Bắc, là tiêu điểm ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ngày 1/5/1972 là ngày lịch sử đáng nhớ của con dân xứ Quảng, 81 đêm ngày dưới làn mưa bom, bão đạn, nơi định mệnh sự sống còn của cả hai phía ta và địch, sự hy sinh quên mình cao cả vì cuộc chiến đối với hàng ngàn cán bộ chiến sỹ quân giải phóng.

Trong khói lửa đạn bom ấy, CBCS Trung đoàn 9, thuộc sư đoàn 304 băng mình giữa làn bom đạn kẻ thù, cắm lá cờ đỏ sao vàng của Tổ quốc trên nóc toà nhà hành chính Quảng Trị vào ngày 01/5/1972, và chính thức tuyên bố với bạn bè Quốc tế ngày Quảng Trị hoàn toàn giải phóng.

Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, ba tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên hợp nhất thành tỉnh Bình Trị Thiên. Đến năm 1989, Bộ Chính trị ra quyết định số 86-QĐ/TW về chia tách tỉnh Bình Trị Thiên thành 3 tỉnh như cũ. Thời bấy giờ Quảng Trị được tái lập chỉ có 4 đơn vị hành chính cấp huyện đó là, thị xã Đông Hà (nay là thành phố Đông Hà), huyện Bến Hải nay thành 3 huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ, huyện Triệu Hải nay được phân chia thành thị xã Quảng Trị, huyện Triệu Phong và huyện Hải Lăng và huyện Hướng Hóa nay được phân chhia thành 2 đó là huyện Hướng Hóa và huyện Đakrông.

Quảng Trị có tổng diện tích tự nhiên 459.200ha, tổng dân số 623.215 người. Và cũng từ đây Đảng bộ, nhân dân Quảng Trị đoàn kết bên nhau mang vác hành trang bước vào giai đoạn phát triển mới, “địch phá một-ta làm mười”.

Nghị quyết Đại hội tỉnh Đảng bộ thời bấy giờ, nhiệm vụ trọng tâm là phải đưa ra được những quyết sách, chính sách sát sườn, phù hợp nhất để phát triển kinh tế lâu dài, trước mắt phải ưu tiên đầu tư phát triển nông nghiệp, xem phát triển nông nghiệp là kinh tế hàng đầu, để tập trung hỗ trợ người dân có tư liệu để sản xuất, bắt tay xây dựng lại cơ đồ.

Trước hết phải tập trung kịp thời san lấp hố bom, xây đắp hồ đập chứa nước, kênh mương thủy lợi, dồn điền đổi thửa, quy hoạch phân vùng canh tác thích hợp các loại cây trồng phù hợp với các vùng đất đai, khí hậu, áp dụng khoa học kỷ thuật trong nông nghiệp hướng đến một nền nông nghiệp bền vững ngay từ những ngày đầu tái lập tỉnh.

Cách mạng “tam nông”

Trao đổi với Tạp chí Nhà đầu tư, ông Võ Văn Hưng giám đốc Sở NN&PTNT tâm sự: Nhìn lại chặng đường 30 năm xây dựng và phát triển đối với ngành nông nghiệp Quảng Trị, mặc dù đã trải qua rất nhiều lần sắp xếp lại tổ chức, vừa phải đối mặt với những khó khăn thiên tai, hạn hán, lụt bão, sâu bệnh, dịch hại..

Thế nhưng, với quyết tâm dân với Đảng một lòng, sản xuất nông nghiệp trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu hết sức quan trọng, có nhiều chuyển biến tích cực và đột phá theo sản phẩm nông nghiệp kết nối chuổi hàng hóa.

Bên cạnh đó, Quảng Trị đẩy mạnh việc dồn điền đổi thửa, tích tụ ruộng đất để xây dựng các vùng chuyên canh, thay đổi các hình thức tổ chức sản xuất, manh mún, nhỏ lẻ sang hình thành liền vùng, áp dụng khoa học công nghệ mới, công nghệ cao, nông nghiệp sạch theo hướng hữu cơ, định hình một nền sản xuất nông nghiệp mới, biến điều kiện khắc nghiệt thành lợi thế phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Nguyễn Đức Chính cho biết, Đại hội tỉnh Đảng bộ lần thứ XVI, Quảng Trị xác định mục tiêu Phát triển một nền nông nghiệp sạch, hiện đại, bền vững, duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, từng bước thực hiện thành công đề án tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới.

Cũng theo ông Chính, tước lúc thực hiện Đề án tái cơ cấu  nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững theo Quyết định 899 của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh đã chủ động thu hút, mời gọi các doanh nghiệp có khả năng đầu tư liên kết với nông dân để tạo ra sản phẩm hàng hóa chất lượng, tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Với những tiềm năng, lợi thế về điều kiện đất đai, khí hậu thời tiết, Quảng Trị lựa chọn mục tiêu là địa phương tiên phong về sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên quy mô lớn gắn với các sản phẩm nông nghiệp chủ lực là: gạo hữu cơ chất lượng cao, cà phê Arabica Khe Sanh, Hồ tiêu Quảng Trị và cây ăn quả đặc sản.

Ngoài ra, để định hình một nền sản xuất nông nghiệp mới, gắn phát triển nông nghiệp với du lịch sinh thái, ngành nông nghiệp Quảng Trị đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng mới theo hướng chuyển từ số lượng sang chất lượng, giá trị theo chuỗi liên kết, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất thông qua doanh nghiệp, tạo sản phẩm quy mô lớn, đồng nhất, nâng cao giá trị gia tăng và hiệu quả sản xuất, kinh doanh trên mỗi sản phẩm.

Thương hiệu gạo hữu cơ Quảng Trị vươn tầm thế giới 

Sau 30 năm đẩy mạnh phát triển ngàng nông nghiệp, Quảng Trị đã tìm lại được “Thương hiệu gạo Quảng Trị”, nay giá trị được nâng lên thành tên gọi “Gạo hữu cơ Quảng Trị”. Tìm lại được thương hiệu Quảng Trị đã đón nhận sự giúp đỡ của các nhà đầu tư lớn qua các sản phẩm phân bón Ong Biển và nhà cung cấp giống lúa RVT của Tập đoàn giống cây trồng Việt Nam.

Để có được thương hiệu gạo hữu Quảng Trị hôm nay, giám đốc Võ Văn Hưng nói: Năm 2018, tất cả các chỉ tiêu của Quảng Trị đều đạt và vượt kế hoạch đề ra, đặc biệt tốc độ tăng trưởng nông, lâm, ngư nghiệp ước đạt 5,56%. 2018 là năm nông nghiệp Quảng Trị có tốc độ tăng trưởng cao nhất từ trước đến nay.

Cũng theo ông Hưng, nét nổi bật trong năm 2018 đó là Sở NN & PTNT đã tập trung chỉ đạo xây dựng và nhân rộng các mô hình liên kết sản xuất theo hướng ứng dụng công nghệ cao, tạo ra sản phẩm sạch và có chất lượng. Cùng với mở rộng diện tích cánh đồng lớn lên hơn 6.000 ha, các địa phương đã nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu với diện tích 865 ha lúa, 113 ha màu, mang lại hiệu quả kinh tế cao gấp 1,2 đến 1,5 lần so với sản xuất truyền thống, giảm đáng kể phát thải khí nhà kính nhờ áp dụng quy trình canh tác tiên tiến.

Đặc biệt, Sở đã liên kết với Công ty TNHH sản xuất thương mại Đại Nam, sản xuất lúa chất lượng cao theo hướng hữu cơ bền vững, áp dụng công nghệ Obi-Ong biển, chỉ bón phân và tưới nước loại trừ dần thuốc bảo vệ thực vật và phân bón vô cơ ra khỏi đồng ruộng trên diện tích 392 ha, khẳng định hiệu quả trên cả 3 mặt kinh tế, xã hội và môi trường, từng bước xây dựng thành công thương hiệu gạo Quảng Trị, đưa gạo hữu cơ Quảng Trị vươn ra tầm tiêu thụ trên thế giới.

Trong buổi làm việc với Công ty Đại Nam, Vũng Tàu, PGS. Trần Đăng Xuân bất ngờ sau khi xem kết quả xét nghiệm độc lập của tỉnh Quảng Trị về lúa gạo canh tác theo Công nghệ Ong Biển bằng những thiết bị hiện đại bậc nhất từ tập đoàn Eurofins (Công nghệ GC-MS – Công nghệ sắc ký khí ghép khối phổ).

PGS. Trần Đăng Xuân khẳng định, trên thế giới hiện nay chưa có loại gạo nào đạt cả 545 chỉ tiêu về chất lượng như gạo Ong Biển (kể cả gạo hữu cơ tại Nhật Bản). Bởi ở gạo hữu cơ Quảng Trị trong đó có 2 hợp chất Molecules A và Molecules B (MA và MB) là các hợp chất mới có tiềm năng chống tiểu đường, chống béo phì và gút thông qua khả năng ức chế hoạt động của các enzymes liên quan đến các bệnh này.

Trao đổi với PV, ông Trần Ngọc Nam – Tổng giám đốc công ty Ong Biển cho biết: trước những kỳ tích được chứng kiến tận mắt, nhà khoa học Trần Đăng Xuân quyết định sẽ mang các mẫu lúa được canh tác bằng công nghệ Ong Biển tại vùng nguyên liệu của Công ty Cổ phần Đại Nam Ong Biển (tại Quảng Trị, Đồng Bằng Sông Cửu Long, Thái Bình, Đông Nam Bộ…) về Nhật, sử dụng các máy móc tiên tiến hiện đại nhất để phân tích xem hàm lượng MA và MB vượt trội hơn bao nhiêu so với các loại gạo hữu cơ có thương hiệu đỉnh cấp và sẽ công bố con số cụ thể sau 45 ngày. Từ đó nâng cao vị thế lúa gạo của Việt Nam trên trường thế giới.