Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn (Ảnh: Hồng Ngọc)
Với không gian kiến trúc hài hòa, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, cùng chiều sâu lịch sử gắn liền với một trong những nhân vật kiệt xuất nhất của cách mạng Việt Nam, nơi đây đã và đang trở thành một điểm đến có sức hút đặc biệt trên bản đồ du lịch văn hóa – lịch sử Việt Nam.
Khu lưu niệm được khởi công xây dựng từ năm 2002, là nơi ghi dấu tuổi thơ và quê hương gắn bó của Tổng Bí thư Lê Duẩn – một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất của cách mạng Việt Nam. Đây không chỉ là công trình tưởng niệm một nhân cách lớn, mà còn là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ hôm nay và mai sau. Năm 2010, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xếp hạng nơi đây là Di tích cấp quốc gia.
Trải qua thời gian dài, cơ sở vật chất tại khu lưu niệm đã xuống cấp, chưa đáp ứng được nhu cầu tham quan, tìm hiểu của nhân dân và du khách. Trước thực trạng đó, tỉnh Quảng Trị đã chủ động đề xuất và triển khai Dự án bảo tồn, tôn tạo Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn, với tổng mức đầu tư 45 tỷ đồng. Dự án bảo tồn tập trung phục hồi, nâng cấp toàn diện các hạng mục như Nhà lưu niệm, Nhà trưng bày – tưởng niệm, Nhà quản lý – đón tiếp, bia di tích, bến sông, sân vườn, hệ thống chiếu sáng... nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, học tập và tưởng niệm của người dân và du khách. Các công trình được thiết kế hài hòa với không gian văn hóa bản địa, vừa đảm bảo công năng tiếp đón khách tham quan, vừa giữ gìn và tôn vinh các giá trị lịch sử gốc.
Ngày 28/4/2025, tỉnh Quảng Trị đã long trọng tổ chức Lễ khánh thành công trình bảo tồn, tôn tạo Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn, đúng vào dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) và 118 năm Ngày sinh Tổng Bí thư Lê Duẩn (07/4/1907 – 07/4/2025).

Quang cảnh bên ngoài Nhà trưng bày - tưởng niệm. (Ảnh: Hồng Ngọc)
Tổng Bí thư Lê Duẩn, tên thật là Lê Văn Nhuận, sinh ngày 7/4/1907 tại huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Trong suốt gần 60 năm hoạt động cách mạng, đặc biệt là 26 năm giữ trọng trách Bí thư thứ nhất rồi Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (1960–1986), ông đã cùng Trung ương Đảng hoạch định và lãnh đạo nhiều chiến lược lớn, góp phần đưa đất nước đến thắng lợi hoàn toàn năm 1975 và bước vào thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội. Ông là người đề xuất “Đề cương cách mạng miền Nam” – văn kiện lý luận quan trọng, đặt nền móng cho các chủ trương chiến lược của Đảng. Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Tổng Bí thư Lê Duẩn, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đã vượt qua muôn vàn gian khó để đi tới Đại thắng mùa Xuân năm 1975 – một mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc.
Không chỉ là nhà lãnh đạo xuất sắc về chính trị, quân sự, đồng chí Lê Duẩn còn là một nhà lý luận lớn, một tư tưởng gia sáng tạo, để lại nhiều tác phẩm giá trị trong kho tàng lý luận cách mạng Việt Nam. Ông là biểu tượng của lòng trung thành tuyệt đối với Tổ quốc và Nhân dân, của niềm tin tất thắng vào tương lai dân tộc, kể cả trong những giai đoạn cam go nhất. Tại khu lưu niệm, cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của ông được tái hiện sinh động thông qua hàng trăm hiện vật, tư liệu gốc, hình ảnh, bút tích... Từng chi tiết nhỏ đều góp phần làm nổi bật một nhân cách lớn – người kiến tạo nhiều chiến lược mang tính quyết định cho vận mệnh dân tộc, đặc biệt với văn kiện lịch sử nổi bật là "Đề cương cách mạng miền Nam".
Di tích khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn là tên gọi chung cho một quần thể di tích bao gồm: Nhà lưu niệm đồng chí Lê Duẩn - nơi sinh hoạt của gia đình đồng chí từ khi chuyển từ Bích La Đông lên Hậu Kiên và hiện nay là nơi thờ tự hai cụ thân sinh và đồng chí tại quê hương, thôn Hậu Kiên; Nhà trưng bày - tưởng niệm là nơi tổ chức hành lễ, viếng thăm của khách tham quan và cũng là nơi trưng bày những hiện vật, ảnh tư liệu liên quan đến thân thế và sự nghiệp đồng chí Lê Duẩn. Sự kết hợp giữa yếu tố lịch sử – văn hóa – sinh thái giúp khu lưu niệm không chỉ là nơi tưởng niệm, mà còn trở thành một phần đời sống tinh thần của cộng đồng địa phương, góp phần lan tỏa giá trị di sản đến rộng rãi công chúng.

Quang cảnh nhà lưu niệm (Ảnh: Hồng Ngọc)
Một số hình ảnh bên trong nhà lưu niệm (ảnh Hồng Ngọc):
Với hệ thống trưng bày bài bản và nội dung sâu sắc, Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn được xem là một "lớp học không tường", nơi mà thế hệ trẻ có thể tiếp cận lịch sử một cách sinh động và thực tiễn. Các đoàn học sinh, sinh viên, cán bộ trẻ thường xuyên đến đây để tham quan, học tập, tham gia các hoạt động trải nghiệm, tọa đàm, kể chuyện lịch sử... qua đó hun đúc tình yêu quê hương, lòng biết ơn thế hệ cha anh và tinh thần trách nhiệm với Tổ quốc.
Một số hình ảnh bên trong Nhà trưng bày – tưởng niệm (ảnh Hồng Ngọc):
Các hiện vật trưng bày bên trong Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn (Ảnh: Hồng Ngọc)


Bên cạnh những điểm đến nổi tiếng như Di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972; Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn; Di tích quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải; Di tích quốc gia đặc biệt địa đạo Vịnh Mốc và Hệ thống làng hầm Vĩnh Linh…, Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn đang dần khẳng định vị trí là một điểm đến tiêu biểu trong tuyến du lịch văn hóa – lịch sử của miền Trung. Với lợi thế về cảnh quan, giá trị di tích và sự đầu tư nghiêm túc từ địa phương, nơi đây có tiềm năng phát triển các loại hình du lịch như: Du lịch học đường; Du lịch trải nghiệm lịch sử – văn hóa; Du lịch tri ân – hành hương về nguồn.
Nếu bạn là người yêu lịch sử, trân trọng truyền thống dân tộc hay đơn giản chỉ muốn tìm về một không gian yên bình để chiêm nghiệm, thì Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn chắc chắn là điểm đến không thể bỏ lỡ trong hành trình khám phá đất và người Quảng Trị./.