1. Rau Liệt trộn bò (Gio An)
Rau Liệt là loài rau nổi tiếng của vùng đất Gio Linh. Rau được trồng chủ yếu ở thôn Hảo Sơn, xã Gio An, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. Rau liệt được xem là rau sạch vì giống rau này ko sử dụng phân bón hay các loại thuốc bảo vệ thực vật nào, chúng chỉ sống và tươi tốt dưới dòng nước chảy của các giếng nước cổ hàng ngàn năm tuổi của vùng Gio An. Do là rau sạch nên rau Liệt thường được dùng để chế biến làm rau sống hay trộn gỏi nước sốt thịt bò cà chua. Gỏi rau Liệt sốt bò là món ăn phổ biến nhất.
Cách chế biến: Nguyên liệu để chế biến món ăn này bao gồm rau Liệt, thịt bò, hành tây, ớt, tỏi, chanh, tiêu, dấm, đường, dầu ăn. Rau Liệt bỏ rễ, rửa sạch, để ráo nước. Thịt bò ướp đầy đủ gia vị và để thấm khoảng 10 – 15 phút. Đầu tiên, cho tỏi vào phi thơm cùng dầu ăn, bỏ bò đã ướp vào, để lửa lớn đến khi bò vừa chín tái là tắt bếp. Sắp rau Liệt ra đĩa, cho sốt thịt bò lên trên, khi ăn trộn đều nhẹ nhàng.
Rau Liệt được ăn sống hoặc trộn với sốt cà chua thịt bò (Ảnh: Tamin)
2. Cháo bột lọc rong biển
Cháo bột lọc rong biển là một trong những món ăn đặc sắc ở tỉnh Quảng |Trị. 100g rong biển chứa đến 41,4g protein, vitamin A, C. Các vitamin nhóm B và i-ốt cũng có trong rong biển. Rong biển có khả năng chống bệnh tiểu đường vừa là nguồn magie, sắt và beta carotene hiệu quả. Vì vậy, đây không chỉ là món ăn ngon mà còn rất bổ dưỡng.
Cháo bột lọc rong biển không chỉ xuất hiện trong bữa cơm các gia đình mà còn là món ăn chính trong các bữa tiệc cưới, hỏi, lễ, Tết... tại Quảng Trị. Một tô cháo thường bao gồm bột lọc (người dân địa phương gọi là bột sắn), sườn hầm mềm, chả cua quết, trứng cút... và rong biển. Một số nơi còn nấu với tôm để nước dùng thêm ngọt. Bột lọc được nấu chín tới nên dai nhưng vẫn giữ được độ mềm vừa phải. Cái dai của bột lọc hòa quyện với cái giòn giòn, sật sật của rong biển rất hợp. Nếu ăn kèm cháo với một chén nước mắm tiêu ớt thì không còn gì sánh bằng.
Ngoài bột lọc ra, bạn cũng có thể thưởng thức món cháo rong biển với bột gạo hoặc bột mì tùy khẩu vị của mỗi người. Cháo rong biển mang hương vị lạ nhưng rất đặc trưng của ẩm thực Quảng Trị, góp phần tô điểm sự phong phú đa dạng của các món ăn miền Trung.
Cháo bột lọc rong biển (Ảnh: IPA Quảng Trị)
3. Cháo cá Vạt Giường Hải Lăng (hay còn gọi cháo bột cá lóc)
Cháo cá Vạt Giường Hải Lăng (Ảnh: IPA Quảng Trị)
Cháo cá Vạt Giường còn được gọi là Cháo bột cá lóc hoặc tên đơn giản người dân địa phương thường dùng gọi là Cháo cá. Đây là món ăn mà người dân Quảng Trị thường mời khách khi tới nơi này. Được biết đến với cái tên Cháo cá vạt giường bởi sợi bột của cháo có hình khối dài như giống chiếc vạt giường.
Món Cháo cá vạt giường được nấu từ bột gạo, bột lọc hoặc bột mì tùy khẩu vị mỗi người. Thường thì Cháo cá được nấu phổ biến với bột gạo (loại gạo thơm ngon, không quá dẻo, hoặc quá khô). Gạo đem ngâm với nước vài giờ và xay thật mịn, sau đó nhào thành bột. Dùng ống tre, hoặc chày gỗ cán mỏng thành tấm rồi thái đều. Sợi bột ngon phải có độ dai nhất định, không quá ướt, cũng bởi thế công đoạn nhồi bột là vô cùng quan trọng.
Đặc trưng của món cháo bột là cá lóc (có nơi gọi là cá quả, cá tràu, cá chuối, cá đô, v.v…). Cá lóc được chọn nấu cháo phải thật tươi, còn sống. Điều đặc biệt là người ta giữ lại ruột cá, chứ không bỏ đi. Cá lóc sau khi được làm sạch xong, để nguyên con luộc vừa chín tới, sau đó tách thịt ra ướp kỹ cùng với các gia vị khác như muối, tiêu, ném, ớt, nước mắm… để thịt thêm phần đậm đà. Ném là một gia vị đặc trưng quan trọng không thể thiếu của món ăn này. Hạt ném có màu trắng, tròn, kích thước bằng hạt sen. Ném không chỉ được sử dụng làm gia vị các món ăn của địa phương mà còn là dược liệu dùng để chữa bệnh. Phần xương cá lóc được cho vào nồi đun nhừ để làm nước dùng.
Khi thưởng thức Cháo cá, thực khách sẽ cảm nhận được vị ngon ngọt của nước dùng, vị đậm đà mặn mà của cá đã thấm gia vị, vị dai ngon của sợi bột, cùng vị cay nồng của tiêu, ớt. Món Cháo cá vạt giường trở thành đặc sản bởi nó hội tụ đủ các thứ đặc sản trên mảnh đất nắng gió Quảng Trị (ném Triệu Phong, ớt Hải Lăng, tiêu Vĩnh Linh, Cam Lộ). Cũng chính những nét tinh túy đó đã kết thành món cháo cá đặc trưng hớp hồn bao du khách khi ghé tới nơi đây.
4. Bánh lọc Mỹ Chánh
Bánh bột lọc Mỹ Chánh (Ảnh: IPA Quảng Trị)
Có một món bánh rất dân dã không cầu kỳ, và rẻ tiền nhưng ai đã một lần thưởng thức sẽ không quên được mùi vị rất đặc sắc của nó: Bánh bột lọc. Loại bánh này là một món ăn rất phổ biến ở Quảng Trị, trong đó Bánh lọc ở Mỹ Chánh (Đoạn Quốc lộ 1 qua thôn Mỹ Chánh, xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng) được xem là ngon và nổi tiếng nhất. Tại đây, thực khách có thể được xem quy trình làm bánh từ đầu đến cuối.
Bánh được làm hoàn toàn từ các nguyên vật liệu có sẵn của địa phương. Phần nhân chính là bí quyết làm nên chiếc bánh đặc sản. Nhân bánh gồm có tôm và thịt. Thịt được lấy từ heo nuôi tại vườn, tôm đất rất thơm và ngọt. Đem ướp và rim kỹ với các gia vị nước mắm, muối, bột ngọt, tiêu, đường… nên khi thành phẩm tôm và thịt đều có màu đỏ cam, săn chắc, bóng bẩy, nhìn chỉ muốn ăn ngay.
Bánh lọc nơi đây được gói bằng lá chuối chứ không dùng lá dong như nhiều nơi khác. Thêm lớp dây lá chuối cột bên ngoài khiến chiếc bánh khi luộc xong óng ánh mỡ và thơm lừng hương lá. Khi thưởng thức món ăn này, du khách sẽ cảm nhận được hương vị thơm, ngon, đậm đà khó quên của miếng bánh lọc nóng dai chín tới, của nhân bánh với hương vị mặn mà và quyến rũ.
Bên cạnh những món ăn ngon khác ở tỉnh Quảng Trị, bánh lọc Mỹ Chánh là món ăn được người dân nơi đây ưa chuộng, sử dụng phổ biến trong các buổi tiệc hội hè, hay các buổi dã ngoại, đi chơi.
5. Bánh đúc rau câu
Bánh đúc rau câu (Ảnh: IPA Quảng Trị)
Bánh đúc rau câu là món ăn ngon, bổ, rẻ, vừa mang giá trị dinh dưỡng cao, lại rất dễ làm. Món ăn này được biết đến đầu tiên ở Thị trấn Cửa Tùng, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Nguyên liệu duy nhất của món ăn này chính là rau câu. Không giống rau ngoai hay rau mứt, rau câu có thân lá nhỏ, thường mọc nhiều vào mùa hè, ở những hóc đá có sóng cả. Rau câu sau khi hái về, được đựng trong rá nhựa có lỗ nhỏ và rửa sạch dưới vòi nước chảy để lọc hết cát sạn. Sau đó cho vào nồi nước đang sôi và ninh nhừ nhỏ lửa tới khi cô lại, có màu xanh đậm. Rau câu được múc ra chén đã lót qua một lớp lá bai. Khi rau câu đông thành bánh có hình nửa cầu dẹt theo hình dạng chiếc bát. Điều đặc biệt là loại bánh này không cho thêm bất cứ phụ gia hoặc gia vị nào, nên vẫn giữ được mùi vị tự nhiên của rong biển và hàm lượng dinh dưỡng chứa trong đó. Bánh đúc rau câu được ăn kèm với đường hoặc ruốc pha kèm tỏi, chanh, ớt. Bánh Đúc rau câu có vị đặc trưng của rong biển, vừa mềm mềm, vừa thơm thơm, lại vừa mát và tốt cho sức khỏe./.
Cổng thông tin Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Quảng Trị
