Bãi biển Mỹ Thủy Ảnh: Hoàng Hữu Hóa
Làng biển Mỹ Thủy không có nhiều cảnh đẹp, nhưng sự ồn ào của chợ phiên buổi sáng, cảnh thuyền về tấp nập, hương vị của biển và những sân phơi cá trải rộng là những gì tôi bắt gặp và khám phá ở làng biển này. Hòa vào nhịp sống nơi đây, mỗi người đều có thể tận hưởng sâu sắc nhịp sống vùng biển. Khi đêm về, những ánh đèn soi cá vẫn sổ dài, khiến cho mặt biển mang một vẻ đẹp long lanh, huyền ảo. Những con tàu lớn luôn tấp nập trên biển, những ngư dân bận bịu với công việc của mình nhưng sẵn sàng hồ hởi chia sẻ những câu chuyện cần lao trong đời họ. Nghe họ cười và kể lại cho tôi nghe về cuộc đời nổi trôi nhưng vô cùng thú vị trên biển. Nghề chính của họ vẫn là nghề đi biển bỗng thấy tình yêu họ dành cho mảnh đất này thêm sâu đậm. Chỉ thế thôi làm tôi cảm nhận được sự kỳ diệu của thiên nhiên, những con người sống và làm việc trên biển Mỹ Thủy. Đời sống của người dân chủ yếu dựa vào nghề đánh bắt hải sản gần bờ, khoảng 3h sáng là cả nhà thức dậy. Họ đi từ sáng sớm đến chiều về, quăng quật với con nước gần bờ, tìm kiếm những đàn cá nhỏ bằng kinh nghiệm dân gian. Chẳng máy móc định vị hiện đại, họ hoàn toàn được truyền thụ bởi túi khôn của cha ông qua truyền khẩu.
Nhắc đến Mỹ Thủy thì không thể không nhắc đến nghề truyền thống của cư dân ở đây. Đó là nghề sản xuất nước mắm hình thành cách đây khoảng 500 năm. Nước mắm Mỹ Thủy là mặt hàng nổi tiến lâu nay. Từ quy mô nhỏ lẻ ban đầu, đến nay toàn làng Mỹ Thủy có 168/484 hộ tham gia làm nghề chế biến nước mắm. Nước mắm Mỹ Thủy được làm từ nguồn nguyên liệu cá me, cá duội, cá nục tươi kết hợp với nguồn nước, bí quyết chế biến, quy trình ủ chợp, nấu lọc mắm được lưu truyền qua nhiều thế hệ… Mỗi hộ ở thôn Mỹ Thủy vừa chế biến chợp (nguyên liệu thô) vừa mua lại chợp của 3 chủ cơ sở ở thôn Thuận Đầu, xã Hải An, Hải Lăng để chế biến nước mắm tinh lọc.
Nước mắm Mỹ Thủy đã dần khẳng định thương hiệu trên thị trường trong nước và đã có một khối lượng sản phẩm không nhỏ xuất khẩu ra nước ngoài. Chị Phan Thị Nguyên ở thôn Mỹ Thủy, người đã giữ gìn, phát triển nghề gia truyền hơn 25 năm đã chia sẻ: Nước mắm Mỹ Thủy đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, không sử dụng phụ gia độc hại nên nước mắm có màu vàng sóng sánh, mùi thơm đặc biệt, không thể lẫn lộn với các loại nước mắm khác trên thị trường. Cứ mỗi tháng 1 lần, Ban điều hành làng nghề lấy mẫu bất kỳ gửi đi kiểm tra chất lượng sản phẩm và đều được chứng nhận đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Vì thế, nước mắm Mỹ Thủy được nhiều người tiêu dùng lựa chọn.
Với nghề gia truyền đặc biệt đó, chiều 13/8/2014, người dân làng Mỹ Thủy, chính quyền địa phương đã vui mừng đón nhận “Bằng công nhận làng nghề truyền thống nước mắm Mỹ Thủy” của UBND tỉnh Quảng Trị. Đây sẽ là điều kiện thuận lợi để làng nghề chế biến nước mắm Mỹ Thủy có điều kiện phát triển hơn nữa về quy mô theo hướng hàng hóa, thị trường và hoàn thành quá trình xây dựng thương hiệu bền vững. Hiện nay, UBND xã Hải An đã đăng ký thành công Nhãn hiệu chứng nhận “Nước mắm Mỹ Thủy” và được bảo hộ trên toàn quốc. Đây là cơ hội tốt để các hộ chế biến nước mắm ở Mỹ Thủy sử dụng nhãn hiệu này để quảng bá mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Sau khi được công nhận, xã Hải An đã cấp phép sử dụng cho các hộ chế biến đủ điều kiện và tuân thủ đúng nội quy sử dụng Nhãn hiệu chứng nhận cho sản phẩm của riêng mình.
Năm 2021, Nước mắm Mỹ Thủy của THT sản xuất Nước mắm Mỹ Thủy được công nhận là sản phẩm OCOP của tỉnh Quảng Trị. Anh Phan Thanh Việt, Trưởng ban điều hành làng nghề nước mắm Mỹ Thủy cho biết: “Nhờ hoạt động tại các tổ hợp tác mà các hộ liên kết được trong tiêu thụ sản phẩm. Trước đây sản phẩm chủ yếu bán trong tỉnh, nay đã vươn ra tiêu thụ tại các tỉnh, thành phố lớn trong cả nước”.
Nước mắm Mỹ Thủy xã Hải An, huyện Hải Lăng thơm ngon đặc trưng được hình thành từ cách chế biến thủ công truyền thống. Hiện tại, bình quân mỗi hộ làm ra được khoảng 15 lít nước mắm/ngày. Những năm qua, nguồn thu mang lại từ nghề chế biến nước mắm ở Mỹ Thủy đã đóng góp quan trọng vào tổng thu của toàn xã. Nếu như năm 2009 làng Mỹ Thủy chỉ mới bán ra thị trường 240.000 lít nước mắm, mang lại doanh thu 7,2 tỷ đồng thì đến cuối năm 2021 số lượng nước mắm bán ra của làng đạt gần 1 triệu lít, mang lại doanh thu gần 20 tỷ đồng. Thị trường tiêu thụ của nước mắm Mỹ Thủy đã có mặt khắp cả nước, được khách hàng ngày càng ưa chuộng. Nhờ nguồn thu này mà đời sống của người dân ngày càng được nâng cao, đồng thời góp phần xây dựng nhiều công trình phúc lợi xã hội, cơ sở hạ tầng tại địa phương.
Nếu như cách đây không lâu, làng biển Mỹ Thủy chỉ là một xóm nhỏ ven biển, cuộc sống chật vật, khó khăn thì về Mỹ Thủy hôm nay xóm biển đã có nhiều đổi thay. Mỹ Thủy đã vươn dậy thành một vùng đất giàu tiềm năng du lịch, thể hiện quyết tâm bảo vệ, giữ vững chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc./.
Cổng thông tin Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Quảng Trị
